Jak zmieniły się
nasze nawyki zakupowe
w 2020 roku.

Rok 2020 obfitował w zmiany spowodowane globalną pandemią COVID-19. W jej wyniku nie tylko zaczęliśmy kupować więcej produktów online - zmienił się także sposób, w jaki o internetowych zakupach myślimy. Aby zrozumieć, w jaki sposób rok 2020 zmienił nawyki zakupowe naszych konsumentów portal zakupowy Shopalike/Ladenzeile przeprowadził badanie. Nasz zespół przeanalizował wzorce zakupowe w 13 europejskich krajach i porównał dane dotyczące wyszukiwań konsumenckich w latach 2020 i 2019. Celem było zidentyfikowanie tych grup produktów, które procentowo najbardziej zyskały na popularności pomiędzy rokiem 2019 a 2020.

W jaki sposób teraz kupujemy?

Aby jeszcze lepiej zrozumieć socjologiczne zmiany, jakie miniony rok nam przyniósł, poprosiliśmy o rozmowę profesor Terhi-Annę Wilską z uniwersytetu w Jyväskylä w Finlandii. Zapytaliśmy ją o nowe nawyki konsumenckie jakie przyniósł rok 2020 oraz o to, w jaki sposób sklepy online mogą dostosować się do zaistniałych zmian.

Ten rok pokazał nam, jak doskonale potrafimy rozwijać w sobie nowe nawyki, także w zakresie robienia zakupów. O ile wcześniej konsumenci przyzwyczajeni byli do nieograniczonej możliwości nabywania dóbr w fizycznie istniejących sklepach, o tyle obecnie większość z tych sklepów przeniosła się do internetu i - wychodząc naprzeciw potrzebom uwięzionych w domach konsumentów - stara się ułatwić im zakupy online.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dr Terhi-Anna Wilska

Ph.D., Lic.Sc. (Econ.)
Profesor socjologii
na uniwersytecie w Jyväskylä.


Lider w Work Package
„Młodzi ludzie jako konsumenci
w środowiskach cyfrowych”
Badania konsumenckie, cyfryzacja,
młodzi ludzie,
dobre samopoczucie,
zrównoważony rozwój
Projekty badawcze
Strona www

 

 

 

Starsi konsumenci odkrywają zakupy przez internet

 

Terhi-Anna Wilska zauważa, że także sklepy, które wcześniej nie były dostępne online, teraz zadbały o swoją obecność w internecie. Szczególnie wyraźny jest rozwój mniejszych sklepów, krajowych, w tym ogólnospożywczych. Rzeczywiście coraz więcej osób kupuje jedzenie przez internet. W 2020 na zakupy online zdecydowały się też starsze pokolenia, które wcześniej nigdy z nich nie korzystały. Terhi-Anna Wilska przewiduje, że te nowo wyrobione nawyki zakupowe w przyszłości nie znikną.

Dane demograficzne o użytkownikach Shopalike pozyskane za pomocą Google Analytics potwierdzają te obserwacje: gdy weźmiemy pod uwagę dane ze wszystkich krajów, w których posiadamy platformy zakupowe, udział grupy konsumentów w wieku 65 lat lub więcej wzrósł w 2020 średnio o 92%. W Austrii wzrost ten okazał się jeszcze większy - aż 182%, podobnie w Dani (142%) i Finlandii (129%). W Polsce wyniósł 26,96%, co oznacza, że na zakupy online decyduje się coraz więcej polskich seniorów. Tak zwani silver surfers (“siwi surferzy”) okazali się najbardziej rosnącą w siłę lub drugą najbardziej rosnącą w siłę grupą demograficzną we wszystkich krajach.

Jak kupowaliśmy w 2020 roku?

Gdy przyjrzymy się ogólnym danym zakupowym za rok 2020 dostarczanych nam przez 13 naszych europejskich platform, możemy zauważyć, że produkty związane z domem, takie jak meble, zanotowały w porównaniu z poprzednim rokiem największy wzrost popularności. Zgadza się to z obserwacjami Terhi-Anny Wilskiej, która tłumaczy te tendencje następująco: “Ponieważ więcej czasu, także tego przeznaczonego na pracę, spędzamy w domu wzrosło nasze zapotrzebowanie na technologie, ale także na wszystko, co wiąże się z domem, pracą, hobby i sportem. I właśnie tego typu produkty kupowaliśmy w minionym roku."

Lista 10 produktów najlepiej sprzedających się za pośrednictwem naszej platformy potwierdza te słowa. Największy wzrost zainteresowania zanotowaliśmy w przypadku ciężarków fitness (+9349% w roku 2020 w porównaniu z poprzednim); w pierwszej dziesiątce (na szóstym miejscu) znalazły się także hantle (+1017%). Na drugim miejscu najbardziej pożądanych produktów znalazły się obowiązkowe lub co najmniej zalecane we wszystkich 13 krajach maseczki (+8162%).

Inne produkty ochrony zdrowia, wzrost zainteresowania którymi należy bezpośrednio wiązać z pandemią to termometry, które znalazły się na 8. miejscu (+539%) i jednorazowe rękawiczki, które zamykają tę listę na miejscu 10. (wzrost o 345% w roku 2020 w porównaniu z poprzednim).

Best buy and why: Sneakers or leather shoes?

Dodatkowy czas spędzany w domu sprawił także, że wiele osób odkryło w sobie pasję do natury i zaczęło rozważać bardziej ekologiczne rozwiązania w życiu. Nie dziwi zatem wzrost zainteresowania kompostami do uprawy roślin, które uplasowały się na 3. miejscu na naszej liście, co oznacza wzrost o 1510% w porównaniu z rokiem 2019. Na popularności zyskały także rodzinne rozrywki, którym można oddawać się w domu, takie jak układanie puzzli (4. miejsce i wzrost o 1149%). Jest to z pewnością związane z faktem zamknięcia szkół i przedszkoli.

Jeśli chodzi o modę, to również tutaj zanotowaliśmy wzrost zainteresowania, ale jedynie w przypadku mody wiosennej. Ta znalazła się na 5. miejscu na naszej liście, w wyniku wzrostu o 1019% w porównaniu z rokiem poprzednim. Podejrzewamy, że powodem takiej sytuacji był fakt, że właśnie w okresie późnowiosennym i letnim większość krajów zniosła ograniczenia, ludzie znów zaczęli podróżować i spędzać więcej czasu poza domem. Terhi-Anna Wilska zgadza się z naszą interpretacją. “Spadek zainteresowania modą wynika z faktu, że ludziom brakuje społecznych okazji, podczas których mogliby się pokazać w nowych ubraniach” - tłumaczy.

Jakie produkty były najpopularniejsze w Polsce w 2020?

 

 

Zmiany nawyków konsumentów są zauważalne także na polskim rynku. W 2020 Polacy znacznie bardziej zainteresowali się artykułami sportowymi, dekoracjami i meblami, jak również artykułami biurowymi. Konsumenci szukali bowiem sposobu na lepsze zaadoptowanie do życia swojej domowej przestrzeni, w której teraz musieli spędzać niemal cały swój czas. Chodziło nie tylko o funkcjonalność i przytulność, ale także o przygotowanie miejsca do pracy, nauki, prowadzenia telekonferencji, ale też uprawiania fitnessu. Inwestowanie w siebie i swoją przestrzeń do życia to trend zauważalny na wszystkich europejskich rynkach, jednak na platformie Shopalike.pl wyraźnie wzrosło zainteresowanie konkretną grupą produktów. 

Na pierwszym miejscu na liście pięciu najpopularniejszych kategorii produktowych znalazły się laptopy (wzrost o 121% w porównaniu z rokiem ubiegłym). Zdecydowanie wpisuje się w to trend zdalnego nauczania i pracy podczas lockdownu. Drugie miejsce zajęły świąteczne dekoracje, których popularność wzrosła w 2020 roku o 40%. Z pewnością miało to związek z izolacją i zupełnie innym charakterem tych świąt oraz pragnieniem, aby mimo wszystko stworzyć w tym okresie wyjątkową bożonarodzeniową atmosferę. Zaskakująco wysoką, czwartą, pozycję na naszej liście zajęły skrzynki pocztowe, w przypadku których zanotowaliśmy wzrost o 20%. Było to związane z rządowymi regulacjami wprowadzonymi przed wyborami prezydenckimi, które nakładały grzywnę sięgającą nawet zł 10000 na osoby nieposiadające skrzynki na listy. Zobacz inne produkty z kategorii TOP5 na rok 2020 na powyższej grafice.

Jak będziemy kupować online w przyszłości i jak sklepy mogą się przygotować na 2021?

 

 

Zainwestuj w bezpieczeństwo i zindywidualizowane usługi

 

Niektóre spośród trendów, które zaobserwowaliśmy w 2020 roku z pewnością z nami zostaną. Dr Terhi-Anna Wilska zauważa, że na pewno opłaca się inwestować w bezpieczeństwo: “W przyszłości kupowanie online powinno przede wszystkim kojarzyć się z bezpieczeństwem. Badania pokazują, że zakupy przez internet nadal budzą pewien niepokój, zwłaszcza w starszych grupach wiekowych. Ze względu na dużą liczbę oszustw, ludzie nie czują się pewnie i często boją się podawać informacje związane z płatnościami. Poza tym, warto inwestować w techniczną niezawodność strony i szybkość dostawy - zakupy w Internecie nie powinny być dla użytkownika zbyt trudne” - tłumaczy. Wspomina również, że warto zadbać o zindywidualizowanie zakupowego doświadczenia dla użytkownika: „Ponieważ w dzisiejszych czasach wszystko jest tak zautomatyzowane, indywidualna obsługa stała się luksusem. Im bardziej klient czuje się w sklepie traktowany jako osoba i zapamiętany (bez nadmiernej lub nachalnej, targetowanej reklamy), tym lepsze jego doświadczenie zakupowe” - dodaje.

 

W przyszłości więcej hybrydowych sklepów

 

Dr Terhi-Anna Wilska uważa, że branża e-commerce nie będzie dalej rosła tak szybko, jak w czasie pandemii, gdy ludzie nie mogli opuszczać domów: “Niemniej nie pomniejsza to znaczenia rozwoju handlu elektronicznego. Pozostanie on opcją wybieraną przez wiele osób, np. tych, które będą szukać konkretnego produktu. Osoby, które wcześniej kupowały w zwykłym sklepie, zdążyły się już zorientować, że znajdowanie i kupowanie produktów w Internecie jest łatwe, a także dokładnie wiedzą, co chcą kupić.” Dr Wilska zakłada, że w przyszłości będziemy mieli częściej do czynienia ze sklepami-hybrydami, łączącymi w sobie sklepy internetowe i stacjonarne. “Już teraz te dwa światy przestały być odrębne i większość sklepów może się pochwalić taką podwójną tożsamością” - dodaje.

Młodzi ludzie najsilniej odczują negatywne ekonomiczne skutki pandemii

 

Trudny rok 2020 miał wpływ także na gospodarkę i zachowania konsumenckie związane z wydatkami. Dr Terhi-Anna Wilska zwraca uwagę na finansowy wpływ pandemii na różne grupy wiekowe, który to temat badała w Finlandii. Z jej analiz wynika, że finansowo najbardziej ucierpieli na niej ludzie młodzi. “Ich sytuacja po pandemii nadal będzie najbardziej niekorzystna. Przełoży się to na wielkość ich konsumpcji - czy to w formie zakupów w internecie czy gdzie indziej. Starsze grupy demograficzne ucierpiały finansowo najmniej i z pewnością będą wydawać i kupować online także w przyszłości.”

 

Inne trendy roku 2020

Przede wszystkim wygoda: przełomowy rok w modzie

 

Dla świata mody rok 2020 okazał się prawdziwie rewolucyjny. Ponieważ wielu z nas zaczęło pracować z domu, zmalało zainteresowanie stylową modą uliczną. Zamiast tego zaczęliśmy szukać wygodnych ubrań do noszenia po domu i strojów sportowych. Ogólnie zmalało zapotrzebowanie na szybką modę, a wzrósł popyt na trwałe podstawowe elementy garderoby. Czas spędzony w domu otworzył także przestrzeń na kreatywne działania: coraz więcej użytkowników mediów społecznościowych zaczęło eksperymentować z technikami farbowania ubrań w stylu tie-dye. Wzrósł także popyt na odzież zrównoważoną, wegańską i wolną od okrucieństwa. Kupujący zaczęli zwracać większą uwagę na jakość i trwałość produktów.

Nie ma jak w domu: dom jako oaza

 

Ponieważ coraz więcej firm decyduje się posłać swoich pracowników do pracy zdalnej i ogólnie większość z nas zmuszona jest spędzać więcej czasu w domu, na znaczeniu zyskały harmonijnie lecz praktycznie urządzone wnętrza i naturalne dekoracje. Popularne stały się przestronne wielofunkcyjne przestrzenie, często połączone z tarasem lub ogrodem. Najpopularniejsze style roku 2020 to boho, skandynawski i a la lata 50. W salonach pojawiły się wygodne aksamitne sofy, wraz z całym przytulnym kompletem poduszek i pledów. Dekoracje z naturalnych materiałów oraz żywe rośliny zmieniły mieszkania w miejskie dżungle. Podczas wiosennych i letnich miesięcy, gdy więcej czasu spędzaliśmy na zewnątrz, wzrosło zapotrzebowanie na jakościowe meble ogrodowe, grille i ogrodowe zabawki dla dzieci.

Rozwijanie nowych hoobby

 

Mając więcej wolnego czasu, a jednocześnie nie mając możliwości wyjścia do restauracji, zaczęliśmy wkładać więcej wysiłku w gotowanie od podstaw i wypróbowywanie gromadzonych latami przepisów. Popularnym ciastem stał się wyjątkowo prosty w wykonaniu chleb bananowy, który udaje się nawet początkującym. Bardziej odważni próbowali swoich sił piekąc chleb na zakwasie. Boom kulinarny spowodował zauważalny wzrost sprzedaży sprzętu kuchennego, ze szczególnym uwzględnieniem narzędzi promujących zdrowsze nawyki kulinarne, takich jak wolnowary, frytkownice i parowary. Szukając sposobów na spędzenie wolnego czasu, zaczęliśmy rozglądać się za nowym hobby lub możliwością powrotu do dawno porzuconych marzeń. Modne stały się więc różnorodne kreatywne działania, bardziej produktywne i dające większe poczucie spełnienia niż kolejny serial na Netfliksie. Wielu z nas zaczęło oddawać się sztuce, od zawsze znanej z pozytywnego, uspokajającego wpływu na umysł i medytacyjnej przyjemności kreatywnych zajęć. Stąd wzrost popytu na materiały do ​​malowania i rysowania. Inni próbowali swoich sił w graniu na instrumentach muzycznych, szyciu, robieniu na drutach, wytwarzaniu świec lub pisaniu. Dodatkową korzyścią było to, że efekty tych działań dało się wykorzystać jako oryginalny wystrój domu lub wyjątkowe prezenty dla bliskich.

Nowe sportowe nawyki

 

Ten rok miał także znaczący wpływ na kształtowanie naszych nawyków związanych ze sportem. Wobec zamknięcia siłowni i klubów sportowych, a w wielu przypadkach także konieczności pracy z domu, większość z nas straciła swoją normalną dawkę ruchu. Pandemia i związane z nią kolejne ograniczenia związane z poruszaniem się doprowadziły do tego, że wielu z nas bardziej zainteresowało się swoim zdrowiem i wzmacnianiem swojego systemu odpornościowego. Stąd wzrost popularności sportu, jako części codziennego życia. Ruch okazał się pomocny w zachowaniu kondycji i redukcji stresu, więc wiele osób zaczęło regularnie biegać i spędzać więcej czasu aktywnie na dworze. Stąd znacznie większy popyt na rowery i rowerowe akcesoria, rolki i deskorolki. Nastał także boom na treningi i sportowe kursy online, które dodatkowo oferują większą elastyczność czasową. Treningi w domu spowodowały zauważalny wzrost sprzedaży sprzętu sportowego, od hantli, kettlebells i mat do jogi po maszyny do domowej siłowni.