Jakie kieliszki do jakiego wina i inne porady sommeliera

Tradycja picia wina w Polsce jest stosunkowo młoda, ale jego konsumpcja systematycznie rośnie. Podążamy przy tym typową dla nowicjuszy ścieżką: od win z cukrem resztkowym do bardziej wyrafinowanych, wytrawnych smaków. Nasze winiarskie apetyty i aspiracje zmieniają się także pod wpływem podróży, które - jak wiemy - kształcą.

Ten głód wiedzy i smakowych doznań najłatwiej zaspokoić zasięgając porady osób szkolonych w wiedzy o winie, czyli sommelierów. Do korzystania z ich usług zachęca jedna z najsłynniejszych polskich sommelierek, dyrektorka Szkoły Sommelierów i honorowa prezeska stowarzyszenia Kobiety i Wino, Monika Bielka - Vescovi. Poprosiliśmy ją, by opowiedziała nam o swojej pasji do wina, a także, by rozwiała nasze (i zapewne Wasze) wątpliwości dotyczące doboru kieliszków do różnych rodzajów win.

Różowe wino nalewane do kieliszków

Jak się zostaje sommelierem?

Aby zostać sommelierem trzeba posiadać stosowną wiedzę i to wiedzę certyfikowaną. Na świecie jest wiele instytucji, które certyfikują sommelierów, na przykład The Court of Master Sommeliers lub The Wine & Spirit Education Trust (WSET). Zdając kolejne egzaminy otrzymujesz certyfikaty zaświadczające o kolejnych poziomach twojej wiedzy. Ta wiedza musi być uporządkowana, bo rolą sommeliera jest edukowanie.

A jaka była twoja droga do tego zawodu?

W czasie studiów, podczas wakacji pracowałam w restauracji w USA. Po studiach znów wróciłam do Stanów i ponownie podjęłam pracę w gastronomii, tym razem jako manager restauracji w Memphis. Moi klienci wymagali ode mnie pewnego poziomu wiedzy o winie, więc zaczęłam się intensywnie uczyć. Miałam jednak poczucie, że taka samodzielnie zdobywana wiedza jest niewystarczająca, zwłaszcza, że musiałam przekazywać ją dalej - pracownikom i klientom - stąd zaczęłam się szkolić najpierw z International Sommelier Guild a później Wine and Spirit Education Trust. Po latach zdobywania doświadczeń założyłam w Krakowie Szkołę Sommelierów (dziś jest najstarsza tego typu instytucja w Polsce), w której prowadzimy szkolenia najbardziej prestiżowej szkoły wiedzy o winie - londyńskiej WSET. Ja tym czasem uczę się dalej: aktualnie studiuję w Instytucie Masters of Wine w Londynie, dużo podróżuję po winiarskich regionach, oceniam wina i alkohole mocne na wielu międzynarodowych konkursach. Ta ciągła potrzeba rozwoju wynika z pasji, ale też konieczności: im więcej mamy doświadczenia, tym lepszymi jesteśmy sommelierami.

Co sprawia, że wino jest interesującym tematem?

Wiedza o winie łączy w sobie wiedzę z zakresu historii, geografii i kultury, czyli praktycznie wszystkich dziedzin, które od dziecka mnie interesowały. Wino to także podróże i rozmowy z ludźmi. Te ostatnie są nieodzownym uzupełnieniem wiedzy teoretycznej, bo dopiero w rozmowach z winiarzami można tę swoją wiedzę zweryfikować. Wtedy też okazuje się, że wino to również filozofia i każdy winiarz ma ją trochę inną. To ona decyduje o ostatecznym smaku wina. Oczywiście warunki klimatyczne lub glebowe też są ważne, ale o charakterze wina decyduje winiarz w każdej z około czterystu decyzji, które musi podjąć w ciągu roku.

Jakie są podstawowe rodzaje wina?

Jeśli chodzi o rodzaje to wyróżniamy zasadniczo wina spokojne, musujące i wzmacniane, ale tobie zapewne chodzi o styl.

Podstawowe style wina to:

  • wino białe (otrzymywane z białych winogron, choć z czerwonych również jest to możliwe, jeśli nie używamy skórki),
  • wino czerwone (otrzymywane z czerwonych winogron),
  • wino różowe (które również produkuje się z czerwonych winogron, a w rzadkich przypadkach także poprzez zmieszanie wina czerwonego z białym, przy czym w UE to ostatnie jest możliwe wyłącznie w Szampanii).

Na styl wina wpływają też oczywiście takie czynniki jak technika produkcji, miejsce pochodzenia i rodzaj szczepu. W zależności od szczepu możemy mieć na przykład wina o wysokiej lub niskiej aromatyczności albo wysokiej lub niskiej kwasowości. I oczywiście na ostateczny styl wina mają wpływ decyzje winiarza: to jakich drożdży użyje, to jak długo będzie przechowywał wino w beczce, z dostępem tlenu czy też może wybierze kadź ze stali nierdzewnej bez dostępu tlenu, itd.

Jak ważny jest dobór odpowiedniego kieliszka do wina?

Różne są opinie na ten temat. Ja sytuuję się gdzieś pośrodku: uważam, że kształt kieliszka jest ważny, niemniej można dobrać taki, który będzie praktycznie uniwersalny. Na pewno kieliszek do wina powinien być wykonany z cienkiego i przezroczystego szkła. Koniecznie też musi mieć nóżkę.

Teoretycznie zatem można mieć w domu tylko jeden rodzaj kieliszków, lepiej jednak mieć ich więcej, ponieważ na przykład sposób, w jaki ukształtowana jest czarka wpływa na to, w jakim miejscu na języku najpierw degustujemy wino.

Nasz odbiór wina zależy również od tego, w którym miejscu parują jego aromaty i rodzaj kieliszka może te wrażenia intensyfikować. W zależności od tego, jakie wino degustujemy, czasem lepiej, by te aromaty były dłużej zatrzymywane w kieliszku, czasem korzystniej, by szybciej były uwalniane. I tak na przykład kieliszek do burgunda będzie miał czarkę szerszą u dołu, ale zamykającą się ku górze, aby zatrzymywać aromaty, podczas gdy kieliszek do bordeaux będzie miał wyższe ścianki, dzięki czemu aromat będzie się uwalniał szybciej.

Chodzi więc przede wszystkim o to, jak paruje alkoholi i jak parują aromaty, i w którym miejscu w systemie organoleptycznym pijącego pojawiają się podczas degustowania wina.

Jakie kieliszki najlepiej nadają się do szampana?

Zwiesel 1872 120493 Wino Classic Selects kieliszek
Zwiesel 1872 120493 Wino Classic Selects kieliszek
414,01 zł*
SCHOTT ZWIESEL Kieliszki do szampana (6 szt.), ponadczasowe kieliszki do szampana z punktem musującym, nadają się do mycia w zmywarce kryształowe szklanki Tritan®, Made in Germany (nr art. 115674)
SCHOTT ZWIESEL Kieliszki do szampana (6 szt.), ponadczasowe kieliszki do szampana z punktem musującym, nadają się do mycia w zmywarce kryształowe szklanki Tritan®, Made in Germany (nr art. 115674)
150,52 zł*
Schott Zwiesel 141706 Finesse Champagneflûte met M
Schott Zwiesel 141706 Finesse Champagneflûte met M
238,80 zł*
SCHOTT ZWIESEL Zestaw markerów Classico (zestaw 6 szt.), klasyczne kieliszki do wódki z trzonkiem, nadające się do mycia w zmywarce kryształowe kieliszki z tritanu, Made in Germany (nr art. 120518)
SCHOTT ZWIESEL Zestaw markerów Classico (zestaw 6 szt.), klasyczne kieliszki do wódki z trzonkiem, nadające się do mycia w zmywarce kryształowe kieliszki z tritanu, Made in Germany (nr art. 120518)
94,94 zł*
Schott Zwiesel Uniwersalne kieliszki do wina Vinos (zestaw 4 szt.), pełne wdzięku kieliszki do wina czerwonego i białego, nadają się do mycia w zmywarce, Made in Germany (nr art. 130011)
Schott Zwiesel Uniwersalne kieliszki do wina Vinos (zestaw 4 szt.), pełne wdzięku kieliszki do wina czerwonego i białego, nadają się do mycia w zmywarce, Made in Germany (nr art. 130011)
119,25 zł*
SCHOTT ZWIESEL Premium Box Taste (zestaw 18 szt.),
SCHOTT ZWIESEL Premium Box Taste (zestaw 18 szt.),
279,51 zł*
Schott Zwiesel Diva kieliszek do szampana, szkło,
Schott Zwiesel Diva kieliszek do szampana, szkło,
129,95 zł*
Schott Zwiesel 121872 kieliszek do szampana, szkło
Schott Zwiesel 121872 kieliszek do szampana, szkło
119,60 zł*
Schott Zwiesel 121407 Vervino kieliszek do szampan
Schott Zwiesel 121407 Vervino kieliszek do szampan
306,27 zł*
Schott Zwiesel Kieliszki do szampana Vinos (zestaw 4 szt.), pełne wdzięku kieliszki do szampana z punktu musującego, nadają się do mycia w zmywarce, Made in Germany (nr art. 130010)
Schott Zwiesel Kieliszki do szampana Vinos (zestaw 4 szt.), pełne wdzięku kieliszki do szampana z punktu musującego, nadają się do mycia w zmywarce, Made in Germany (nr art. 130010)
117,11 zł*
Schott Zwiesel Bordeaux kieliszki do czerwonego wina Vinos (zestaw 4 szt.), pełne wdzięku kieliszki do czerwonego wina, nadają się do mycia w zmywarce, Made in Germany (nr art. 130009)
Schott Zwiesel Bordeaux kieliszki do czerwonego wina Vinos (zestaw 4 szt.), pełne wdzięku kieliszki do czerwonego wina, nadają się do mycia w zmywarce, Made in Germany (nr art. 130009)
117,11 zł*
Schott Zwiesel Classico kieliszek do szampana, szk
Schott Zwiesel Classico kieliszek do szampana, szk
240,12 zł*
Schott Zwiesel BAR Special kieliszek koktajlowy, s
Schott Zwiesel BAR Special kieliszek koktajlowy, s
247,60 zł*
Zwiesel 1872 Wine Classics kieliszek do szampana,
Zwiesel 1872 Wine Classics kieliszek do szampana,
715,74 zł*
Schott Zwiesel 113177 Kieliszek do szampana, szkło
Schott Zwiesel 113177 Kieliszek do szampana, szkło
239,95 zł*

Zacznijmy ogólnie od kieliszków do wina musującego. W latach 60. modne były takie o szerokich “płaskich” czarkach, które dziś nie są już używane, bo bąbelki zbyt szybko z nich uciekały. Teraz wina musujące pija się częściej z wysokich “fletów”, które dłużej zatrzymują bąbelki. Jeśli chcemy w pełni cieszyć się aromatem szampana, powinniśmy sięgnąć po kieliszek w kształcie tulipana lub kieliszek do białego wina. Winiarze w Szampanii często używają do swoich najlepszych win właśnie kieliszka do wina białego.

Jeśli więc szukamy jednego kieliszka do wszystkiego, najlepiej, aby był to kieliszek:

  • z cienkiego, przezroczystego szkła,
  • z czarką w kształcie tulipana.

A jeśli jednak chcemy mieć osobne kieliszki przynajmniej do wina białego i czerwonego, co warto o nich wiedzieć?

Jakie kieliszki do wina białego?

Schott Zwiesel Diva kieliszek do białego wina, dwupak
Schott Zwiesel Diva kieliszek do białego wina, dwupak
98,94 zł*
SCHOTT ZWIESEL Kieliszki do białego wina (6-części
SCHOTT ZWIESEL Kieliszki do białego wina (6-części
161,20 zł*
Schott Zwiesel 121871 kieliszek do białego wina, szkło
Schott Zwiesel 121871 kieliszek do białego wina, szkło
109,45 zł*
Schott Zwiesel Kieliszki do białego wina Vinos (zestaw 4 szt.), wdzięczne kieliszki do białego wina, nadają się do mycia w zmywarce, Made in Germany (nr art. 130012)
Schott Zwiesel Kieliszki do białego wina Vinos (zestaw 4 szt.), wdzięczne kieliszki do białego wina, nadają się do mycia w zmywarce, Made in Germany (nr art. 130012)
120,25 zł*
Zwiesel 1872 The First kieliszek do białego wina,
Zwiesel 1872 The First kieliszek do białego wina,
1.521,81 zł*

Kieliszki do białego wina tradycyjnie są mniejsze od tych do wina czerwonego. Węższe i mniejsze czarki pomagają utrzymać niską temperaturę wina, co przy winie białym ma istotne znaczenie.

Istnieją dwa podstawowe rodzaje takich kieliszków: z mniejszą czarką - do bardziej aromatycznych szczepów - i z szerszą czarką - do cięższych win, takich jak chardonnay lub biała rioja.

Jakie kieliszki do wina czerwonego?

Schott Zwiesel 112421 seria Pure 6-częściowy zesta
Schott Zwiesel 112421 seria Pure 6-częściowy zesta
247,97 zł*
SCHOTT ZWIESEL Kieliszki do czerwonego wina Classico (zestaw 6 szt.), klasyczne kieliszki do czerwonego wina, nadają się do mycia w zmywarce, Made in Germany (nr art. 106219)
SCHOTT ZWIESEL Kieliszki do czerwonego wina Classico (zestaw 6 szt.), klasyczne kieliszki do czerwonego wina, nadają się do mycia w zmywarce, Made in Germany (nr art. 106219)
153,08 zł*
Schott Zwiesel 120058 Finesse Fleur kieliszek do c
Schott Zwiesel 120058 Finesse Fleur kieliszek do c
487,33 zł*
Schott Zwiesel 121409 Vervino szkło burgundowe
Schott Zwiesel 121409 Vervino szkło burgundowe
332,49 zł*
Schott Zwiesel Uniwersalne kieliszki do wina Vinos (zestaw 4 szt.), pełne wdzięku kieliszki do wina czerwonego i białego, nadają się do mycia w zmywarce, Made in Germany (nr art. 130011)
Schott Zwiesel Uniwersalne kieliszki do wina Vinos (zestaw 4 szt.), pełne wdzięku kieliszki do wina czerwonego i białego, nadają się do mycia w zmywarce, Made in Germany (nr art. 130011)
119,25 zł*
SCHOTT ZWIESEL Premium Box Taste (zestaw 18 szt.),
SCHOTT ZWIESEL Premium Box Taste (zestaw 18 szt.),
279,51 zł*
Schott Zwiesel 121869 kieliszek do czerwonego wina
Schott Zwiesel 121869 kieliszek do czerwonego wina
119,59 zł*
Schott Zwiesel 121408 Vervino szkło bordowe
Schott Zwiesel 121408 Vervino szkło bordowe
334,71 zł*
SCHOTT ZWIESEL Kieliszek do czerwonego wina, burgundowy puchar Classico (zestaw 6 szt.), klasyczne kieliszki do czerwonego wina, nadają się do mycia w zmywarce, Made in Germany (nr art. 106227)
SCHOTT ZWIESEL Kieliszek do czerwonego wina, burgundowy puchar Classico (zestaw 6 szt.), klasyczne kieliszki do czerwonego wina, nadają się do mycia w zmywarce, Made in Germany (nr art. 106227)
199,48 zł*
Schott Zwiesel 121568 Prizma kieliszek do czerwonego wina, szkło
Schott Zwiesel 121568 Prizma kieliszek do czerwonego wina, szkło
374,50 zł*
Schott Zwiesel Bordeaux kieliszki do czerwonego wina Vinos (zestaw 4 szt.), pełne wdzięku kieliszki do czerwonego wina, nadają się do mycia w zmywarce, Made in Germany (nr art. 130009)
Schott Zwiesel Bordeaux kieliszki do czerwonego wina Vinos (zestaw 4 szt.), pełne wdzięku kieliszki do czerwonego wina, nadają się do mycia w zmywarce, Made in Germany (nr art. 130009)
117,11 zł*
Schott Zwiesel Kieliszki do wina, szkło kryształow
Schott Zwiesel Kieliszki do wina, szkło kryształow
234,12 zł*
Schott Zwiesel 121870 kieliszek do czerwonego wina
Schott Zwiesel 121870 kieliszek do czerwonego wina
119,59 zł*
Zwiesel 1872 The First Cabernet Sauvignon kielisze
Zwiesel 1872 The First Cabernet Sauvignon kielisze
1.492,42 zł*
Schott Zwiesel CONGRESSO Kieliszek do wina, szkło
Schott Zwiesel CONGRESSO Kieliszek do wina, szkło
239,40 zł*

W przypadku wina czerwonego również wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje kieliszków: jest kieliszek do bordeaux i kieliszek do burgunda. Kieliszek do burgunda ma szerszą czarkę, zamykającą się u góry po to, żeby zatrzymywać aromaty, a kieliszek do bordeaux jest wyższy i ma węższą czarkę. Chodzi o to, że bordeaux jest cięższym winem, a nam zależy na tym, aby jego aromaty podchodziły swobodnie do góry i nie były zatrzymywane. Popularny jest także kieliszek do syrah, który ma troszeczkę mniejszą czarkę niż poprzednie kieliszki i idealnie sprawdza się do bardziej aromatycznych win czerwonych.

A co z kieliszkami do takich win jak sherry lub porto?

Sherry i porto to wina wzmacniane. Powinny być one podawane w mniejszym kieliszku, aby zapobiec zbytniemu ulatnianiu się alkoholu. Są huty szkła, które produkują specjalne kieliszki do porto, z czarką w kształcie tulipana. Z kolei tradycyjnym kieliszkiem do sherry jest copita. Najważniejsze jednak w przypadku tych win jest to, aby pijać je z kieliszków o stosunkowo niewielkich czarkach - także dlatego, że są to wina z dużą zawartością alkoholu. Zwyczajowo podajemy je także w mniejszych porcjach.

Jaką radę miałabyś dla początkujących miłośników wina?

Przede wszystkim, aby za każdym razem sięgali po inną butelkę! Poza tym warto degustować i poznawać wina w podróży. Teraz jest doskonała okazja do podróży bardziej lokalnych i poznawania polskich winnic, których mamy już całkiem sporo. Enoturystyka to wspaniały sposób na rozwijanie wiedzy o winie.

Natomiast stojąc przed półką w sklepie warto zwracać uwagę na:

  • szczep
  • miejsce pochodzenia,
  • rocznik.

Na wczesnym etapie poznawania win nie chodzi nam jeszcze o szukanie wybitnych roczników, ale o to, aby znaleźć podstawowe wina w idealnej kondycji do degustacji. Kupując wino białe, szukamy win młodszych, czyli na przykład teraz będziemy degustować wina z rocznika 2018, które będą charakteryzowały się większą intensywnością aromatów świeżych owoców, kwiatów czy ziół. Również wina różowe powinniśmy kupować w ciągu roku albo dwóch od daty zbiorów. Natomiast winom czerwonym dajemy troszkę więcej czasu. Czyli na przykład teraz szukajmy roczników 2015 lub 2016. To jest naprawdę ważne, bo czasami kupujemy za młode wino czerwone, albo za stare wino białe.

Jeśli zaś chodzi o miejsce pochodzenia, szukamy na etykiecie oznaczeń apelacji, czyli na przykład AOC w przypadku win francuskich, DO w przypadku win hiszpańskich i DOC lub DOCG w przypadku win włoskich.

Dziękuję za rozmowę!

Monika Bielka-Vescovi

sommelierka

Monika Bielka-Vescovi jest dyrektorem

Szkoły Sommelierów
i honorową prezeską stowarzyszenia Kobiety i Wino. Dyplom sommelierski zdobyła w International Sommelier Guild w Denver (Kolorado), posiada także certyfikat WSET Diploma z londyńskiej szkoły Wine and Spirit Education Trust oraz tytuł Weinakadmieker z austriackiej Weinakademie Österreich. Obecnie sama jest dyplomowanym trenerem przygotowującym kandydatów do londyńskiego egzaminu wiedzy o winie WSET Level 1-Diploma, wykłada enologię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, w Collegium Civitas w Warszawie, a także w Podkarpackiej Akademii Wina w Jaśle, Napa Valley Wine Academy w Napa California i Ukrainina Wine & Spirit School w Kijowie oraz i zasiada jako juror na międzynarodowych konkursach: Meininger, Vinoforum, Enoexpo, Galicja Vitis, Hungarina National Wine Contest, International Rose Competition, Cool Climate Award. W latach 2009, 2010, 2016, 2017, 2018 karty win stworzone przez Monikę zdobyły prestiżowe nagrody amerykańskiego magazynu Wine Spectator. Monika jest także dziennikarzem winiarskim: pisze m.in. do Czasu Wina, Magazynu Wino, Kukbuka, Lente i Lounge oraz serwisów internetowych jak Interia czy też blogów jak
Kobieta i Wino
.

Zainspiruj się

Znajdziesz tu inspiracje, porady modowe oraz stylizacje na każdą okazję. Usiądź wygodnie i daj się zainspirować!

Opinia
Do góry